با مروری بر خاطرات سال‌های اولیه تحصیل، دشواری یادگیری ریاضی برای همه ما یادآوری می‌شود، چراکه حل مسائل آن نیازمند تفکر، تمرکز و خلاقیت است و گاهی اوقات مشکلات دانش آموزان در این درس به یک چالش اساسی تبدیل می شود. امروزه استفاده از چرتکه برای آموزش چهار عمل اصلی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم) کودکان را به یادگیری این درس مشتاق‌تر کرده است. چرتکه یک ابزار محاسباتی ساده است که در زمان‌های قدیم تنها تجار و بازاریان از آن استفاده می‌کردند اما امروزه با پی بردن به نقش آن در آسان شدن آموزش محاسبات به کودکان و حتی نوجوانان و پرورش ذهنی آنها، علاقه‌مندی به آموزش چرتکه گسترش چشمگیری داشته است. جالب است بدانید که تاثیر مثبت استفاده از چرتکه برای تقویت هوش، استعداد، تمرکز در دیدن ارقام و اعداد و ایجاد هماهنگی بین دو نیمکره مغز نیز به اثبات رسیده و از سن پنج سالگی باتوجه به قدرت عالی مغز و تمرکز بالا بهترین زمان برای یادگیری مفاهیم جدید است.
ساختار چرتکه
چرتکه از یک قاب اصلی متصل به چندین میله عمودی با تعدادی مهره تشکیل شده است که به بالا و پایین حرکت می‌کنند. فضای داخلی قاب با یک میله افقی به دو قسمت ردیف بالا و پایین تقسیم شده که هر ستون در قسمت یا ردیف بالا دارای یک مهره و در قسمت پایین دارای چهار مهره است. هر مهره در قسمت بالا عدد پنج را نشان می دهد و هر مهره در قسمت پایین نشان دهنده عدد یک است.
در چرتکه هر ستون یک ارزش یا مقدار مکانی دارد، دورترین ستون در سمت راست را مکان یکان (۱ تا ۹)، ستون دوم از راست مکان دهگان (۱۰ تا ۹۹)، سومین ستون را صدگان (۱۰۰ تا ۹۹۹) و به همین صورت تا آخر در نظر گرفته می شود. نکته جالب درباره محاسبات ذهنی با چرتکه، کار با اعداد منفی و اعشاری است.
مزایای آموزش چرتکه
انجام محاسبات به کمک انگشتان، کاغذ، قلم و ماشین حساب توسط کودکان، مغز آنها را محدود کرده و به مرور زمان موجب کاهش توانایی‌های ذهنی می‌شود. این در حالی است که آموزش چرتکه معمولا بر سه تکنیک شنیداری، دیداری و تصویرسازی تکیه دارد که در هر بخش به صورت چشم گیری موجب بالا رفتن توانایی کودکان می‌شود. انجام محاسبات از طریق حرکت انگشتان دست بر روی چرتکه آغاز می‌شود که با تمرین مداوم، حرکت دانه‌ها در مغز شبیه سازی شده و افزایش کارایی مغز و مهارت‌های حرکتی را به همراه دارد. در ادامه به معرفی دیگر فواید کار با چرتکه می پردازیم:
- تقویت مهارت های محاسباتی
- افزایش تمرکز
- بهبود توانایی حل مسائل و قدرت حافظه
- کاهش استرس و بالا بردن اعتماد به نفس کودکان
- تقویت تصویر سازی ذهنی
معرفی و بررسی نقاط قوت دوره‌های چرتکه خوارزمی
موسسه بین‌الملل خوارزمی از سال ۱۳۹۳ آموزش چرتکه را براساس روش آموزشی موسسه کودکان هوشمند تهران آغاز کرده است. گروه کودکان هوشمند، آموزش محاسبات ذهنی با استفاده از چرتکه که برگرفته از کشورهای آسیای شرقی می‌باشد را به منظور معرفی به فرزندان ایران بومی کرده و سرلوحه کار خویش قرار داده است. در واقع می‌توان گفت که محاسبات ذهنی یک شکل از آموزش بدون استفاده از هرگونه ابزاری مانند ماشین حساب برای افزایش قدرت ذهنی در کودکان است. موسسه خوارزمی به عنوان تنها نماینده گروه آموزشی کودکان هوشمند در استان خراسان جنوبی، دوره های چرتکه را برای دو گروه سنی ۵ تا ۷ سال و ۸ تا ۱۲ سال برگزاری می‌کند. کلاس‌های آموزشی چرتکه دارای ۱۸ دوره آموزشی شامل شش دوره جمع و تفریق، شش دوره ضرب و تقسیم و شش دوره تکمیلی ضرب و تقسیم و محاسبات اعشاری است. در هر دوره فراگیران در هشت جلسه آموزشی و یک جلسه آزمون پایان ترم شرکت می‌کنند که در صورت کسب حد نصاب نمره ۷۰ امکان ثبت نام در دوره های بعد را خواهند داشت. در پایان دوره شش، دوره ۱۲ و دوره ۱۸، گواهی معتبر بین المللی پاما به فراگیران اعطا می شود که در همه کشورهای عضو گروه پاما قابل ارائه است.
برگزاری آنلاین دوره چرتکه
در سال ۱۳۹۹ و همزمان با فراگیری کرونا، کلاس های آموزشی چرتکه تعطیل نشد و برگزاری آن به صورت آنلاین ادامه پیدا کرد. در حال حاضر کلاس ها به دو صورت حضوری و آنلاین در حال برگزاری می‌باشد و لازم به ذکر است که فراگیرانی از کل کشور در کلاس های آنلاین چرتکه حضور پیدا می‌کنند.
مسابقات چرتکه
یکی از مسائلی که باعث ایجاد انگیزه برای خانواده‌ها و فراگیران در راستای آموزش و ادامه آن می‌شود، برگزاری رویدادهایی است که فراگیران بتوانند خود را محک بزنند. به همین خاطر موسسه کودکان هوشمند هر سال یک جشنواره ملی برگزار می‌کند.
هر استان برای شرکت در جشنواره ملی نابغه‌ها سهمیه مشخصی دارد، دانش آموزان برگزیده کلاس چرتکه موسسه خوارزمی در ششمین دوره مسابقات ملی نابغه‌ها به صورت حضوری و در آخرین دوره که به علت فراگیری کرونا به صورت آنلاین برگزار شد، حضور پیدا کرده‌اند. فراگیران موسسه خوارزمی امیدوارند تا با پایان کرونا و برگزاری حضوری این جشنواره با حداکثر توان به رقابت بپردازند.
یکی از ویژگی‌های خاص کلاس چرتکه خوارزمی برگزاری مسابقات بین کلاسی برای افزایش انگیزه و نشاط در میان فراگیران با هدف محک زدن یادگیری انجام محاسابات است.
گردآورنده : پریسا عمیدیان
فوق لیسانس کامپیوتر، علاقه مند به کامپیوتر
بدون دیدگاه