۲۵ آذر ۱۴۰۱ ششمین جلسه کتابخوانی کافه کتاب خوارزمی برگزار شد. موضوع درباره “تاب آوری” بود و اینکه داوطلبانه درباره سایه های خود صحبت کنیم. در جلسه قبل مفصل راجع به سایه بحث شد و اگر گزارش قبلی را خوانده باشید، مفاهیم “پرسونا یا نقاب”، “سایه” و”آنیما” توضیح داده شده است. جلسه در ساعت ۱۸و ۴۵ دقیقه شروع شد و در آغاز جلسه به سراغ ادبیات رفتم. در پی این بودم که بدانم شاعران ما تا چه حد از سایه های خودشان سخنی گفته اند. به مقاله های جالبی برخورد کردم که به بررسی مفهوم سایه، نقاب و انیما در اشعار سعدی، سنایی و فردوسی پرداخته بودند. بخاطر علاقه شخصی سعدی را انتخاب کردم، او از شاعران نامی ایرانی است که به واسطه اشعار پر معنای خود، آوازه جهانی دارد. به عقیده برخی سعدی در شعرهایش از پس نقاب های مختلفی سخن می گوید که نقاب عارفانه یکی از آنها است. بکارگیری اصطلاحات و تعابیر رایج عرفانی مانند این بیت حکایت از نقاب صوفیانه او دارد.
غلام همت رندان و پاکبازانم که از محبت با دوست ،دشمن خویشند
افراد صاحب نظر بسیاری از جمله زرین کوب بر این باورند که سعدی عارف نیست و تنها نقاب عارفانه برچهره می زند و از نقاب های دیگرش می توان به نقاب مصلح اجتماعی بودن او اشاره کرد. سعدی از ورای این نقاب مدینه فاضله خودش را ترسیم می کند تا معایب اجتماعی را عریان تر در معرض دید بگذارد. باور به طرح مدینه فاضله، در شعر سعدی برگرفته از حافظه ناخودآگاه جمعی است، به همین دلیل در بیشتر اشعارش در مورد عدالت اجتماعی، نظام سیاسی، شخص شهریار یا پادشاه سخن می گوید. تجلی سایه در ابیات سعدی هم بسیار خواندنی است. همانطور که می دانیم سایه رفتارهایی است که از نظر جامعه غیراخلاقی بوده و وجود آن ها را در خود قبول نداریم. تجلی سایه در هزلیات سعدی است. هزل یا هجو نوشته ای است که در آن ابزار مضمون پردازی و شوخ طبعی برای خندیدن است و این هزلیات به دلیل هتک حرمت ها جزء بخش نامطلوب ادبیات محسوب می شود. کارشناسان ادبی معتقدند که سعدی با پذیرش این بعد سایه و پرداختن به هزل و شوخی به نوعی سایه خود را مهار می کند. توجه شما را به بیت زیر جلب می کنم.
نظر کردن به خوبان دین سعدی است مباد آن روز کو بر گردد از دین
جالب است بدانید که در واقع نقطه قوت سعدی در این است که خواسته، میل و غریزه عریان سایه را با ماسک از انظار دیگران پنهان نمی کند و آن را پس نمی زند بلکه آن را با صداقت آشکار می کند.
در ادامه بحث تاب آوری، حضار جلسه به این پرسش رسیدند که “وقتی من مجبورم در خانواده و محیط کار با افرادی در ارتباط باشم و از این ارتباط در رنج هستم چه باید کرد؟ چگونه برخورد کنم؟ نقاب بر چهره بزنم یا نه؟” پاسخ کلیشه ای به این پرسش این است که می گویند روی خودت کار کن، اما در عمل به این سادگی ها نیست. باید در مقابل فردی مثل همکار یا همسر که بنا بر دلایلی مجبور به ادامه رابطه با وی هستیم، متناسب با مشکل موجود روش جایگزین مناسبی را در پیش بگیریم. مثلا در برابر همسری که به اندازه کافی هزینه های زندگی را تامین نمی کند، می توان پس انداز کردن و درست خرج کردن را آموخت. اینگونه سطح تاب آوری خودمان را در مقابل این افراد و چالش ها بالا می بریم.
تاب آوری در واقع همان انعطاف پذیری و پاسخ سازنده افراد به چالش هاست. نکته مهم اینجاست که انسانها در رابطه با یکدیگر به رشد و تعالی می رسند. برای رسیدن به تاب آوری مطلوب، باید مهارت هایی مانند حل مساله، پیش بینی تبعات رفتار در آینده و کنترل هیجانات را در خود پرورش دهیم. این مهارت بیت شعری از حافظ را به یاد من می آورد.
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است با دوستان مروت با دشمنان مدارا
در پایان جلسه فیلم “ارباب حلقه ها” که یکی از بهترین فیلم ها در حوزه خودشناسی است، به حاضران در جلسه معرفی و بنا شد در آخرین جمعه هر ماه یک فیلم برتر سینمایی هم معرفی شود.
گردآورنده : الهام عرب
عاشق کتاب خوندن و علاقه مند به تولید محتوا و مطالعه در حوزه جامعه شناسی و روانشناسی
بدون دیدگاه